بررسی بیان ژن کد کننده آنزیم نیترات ردوکتاز تحت تیمارهای مختلف نیترات سدیم، نیترات پتاسیم ، آمونیاک و اوره در گندم

بوته¬های گندم رشد یافته در گلدان¬های دو کیلو¬گرمی (حاوی ماسه شسته شده) برای بررسی اثر منابع نیتروژنی روی تجمع نیترات، میزان نیتریت، آمینو اسید کل، پروتئین کل، بیان ژن کد¬کننده آنزیم نیترات ردوکتاز و فعالیت آنزیم نیترات ردوکتاز در برگ¬ها، با سه سطح مختلف نیترات سدیم، نیترات پتاسیم، آمونیاک و اوره تیمار شدند. نتایج نشان داد که اعمال گرسنگی کاهش معنی¬داری روی میزان نیترات، نیتریت، آمینو اسید کل، پروتئین کل، فعالیت آنزیم نیترات ردوکتاز و بیان ژن آنزیم نیترات ردوکتاز دارد. نیترات¬سدیم و نیترات¬پتاسیم در میزان هر یک از موارد بررسی شده اثرات تحریکی داشتند در واقع نیترات سدیم و نیترات پتاسیم در غلظت¬های پایین به عنوان القاکننده اثرات معنی¬داری در تجمع نیترات، میزان نیتریت، آمینو اسید کل، پروتئین کل، بیان ژن نیترات ردوکتاز و فعالیت آنزیم آن داشتند. آمونیاک و اوره در مقایسه با نمونه کنترل منفی (گیاهان گرسنگی دیده با محلول هوگلند فاقد نیتروژن) تأثیر چندانی بر میزان نیترات، نیتریت، فعالیت آنزیم نیترات ردوکتاز و بیان ژن آنزیم نیترات ردوکتاز نداشتند ولی در مقایسه با نمونه کنترل مثبت اختلاف معنی¬داری داشتند. همچنین میزان آمینو اسید کل و پروتئین کل در اثر آمونیاک و اوره در مقایسه با نمونه کنترل منفی اختلاف معنی داری داشتند.¬ تجمع این دو متابولیت باعث کاهش بیان ژن کدکننده آنزیم نیترات ردوکتاز و در نتیجه کاهش فعالیت آن، میزان نیترات و نیتریت شدند، بنابراین در حضور مقادیر زیاد نیتروژن، فعالیت آنزیم نیترات ردوکتاز و بیان ژن آن، تجمع نیترات، نیتریت، آمینو اسید کل و پروتئین کل احتمالا به ¬دلیل مهار پس¬نوردی ممانعت می¬شوند. از بین چهار تیمار ذکر شده نیترات سدیم و نیترات پتاسیم در مقایسه با اوره و آمونیاک باعث تجمع و بیان بیشتر عوامل مورد بررسی شد. همچنین نیترات پتاسیم نسبت به نیترات سدیم به میزان بیشتری باعث تجمع عوامل مورد بررسی شد.